Wśród wielu metod zabezpieczeń budynków jednym z niewątpliwie bardzo interesujących, a często niesłusznie pomijanych sposobów ochrony jest zabezpieczenie metodą podczerwieni. Metoda ta polega na utworzeniu wokół monitorowanego budynku sieci punktowych wiązek promieniowania podczerwonego, które z jednej strony jest niewidoczne dla potencjalnego włamywacza zarówno w dzień, jak i w nocy, z drugiej za to oferuje bardzo wysoki stopień czułości na wszelkie próby wtargnięcia na monitorowany obszar.
Konstruowanie barier z wiązek promieniowania podczerwonego jest zadaniem stosunkowo prostym, należy mieć jednak świadomość wymogów i ograniczeń związanych z budową i zasadą działania urządzeń podczerwonych. Bariery podczerwone składają się z dwóch elementów – nadajnika i odbiornika, przy czym obydwa urządzenia składowe są od siebie niezależne. Nadajnik wysyła wiązkę promieniowania podczerwonego skierowaną w stronę odbiornika. Odbiornik rejestruje wysyłaną wiązkę, przy czym jakikolwiek zanik sygnału spowodowany np. przez przesłonięcie toru optycznego przez dowolny przedmiot lub osobę może spowodować uruchomienie wcześniej zdefiniowanego sygnału alarmowego. Pojedyncze urządzenie może pracować w oparciu o jedną wiązkę promieniowania, spotyka się również urządzenia dwu- lub czterowiązkowe. Zwiększenie liczby wiązek zapewnia znacznie wyższą odporność na zakłócenia i związane z nimi fałszywe alarmy.
Ze względu na budowę i zasadę działania, bariery podczerwieni możemy podzielić na dwie główne grupy – generujące stałą wiązkę promieniowania oraz impulsowe. Ze względu na zdecydowanie korzystniejszą charakterystykę pracy oraz znacznie większą moc w chwili emisji, stosuje się głównie bariery impulsowe (bariery pracujące ciągłym strumieniem promieniowania praktycznie wyszły z użytku). Ponadto, nadajnik impulsowy jest znacznie trudniej symulować, co zdecydowanie zwiększa skuteczność ochronną bariery.
Zestaw urządzenia impulsowego wielowiązkowego daje szerokie możliwości dostrojenia bariery do własnych potrzeb. Przykładową opcją jest zdefiniowanie zignorowania pojedynczego przesłonięcia toru optycznego w krótkim odstępie czasowym, np. dla przebiegającego kota wartość odstępu czasowego będzie wynosić ok. 70ms, a gabaryty zwierzęcia spowodują przesłonięcie tylko jednej z wiązek. Takie zdarzenie można bezpiecznie zignorować, podczas gdy przesłonięcie nawet jednej z wiązek toru optycznego na okres dłuższy niż jedna sekunda może być związane z czołgającym się włamywaczem – tutaj należy już podjąć czynności alarmujące.
Przy konstruowaniu bariery podczerwonej należy mieć na uwadze kilka podstawowych reguł, które zapewnią sprawne funkcjonowanie gotowej bariery:
- Podstawowym zagadnieniem jest umiejscowienie bariery w miejscu, gdzie należy spodziewać się intruza – pozornie jest to sprawa oczywista, jednak w praktyce często się zdarza bariera podczerwona zainstalowana w miejscu, gdzie nie ma żadnego zagrożenia włamaniem (np. na balkonie jednego ze środkowych pięter wysokiego budynku). Taka bariera jest oczywiście zupełnie bezużyteczna.
- Tor optyczny powinien przebiegać w oddaleniu od liści, krzewów, gałęzi itp. W praktyce liście zbliżające się pod wpływem wiatru na odległość pół metra od toru optycznego mogą spowodować uruchomienie fałszywego alarmu.
- Oczywiście na linii wiązki nie mogą znajdować się żadne przeszkody, czy to stałe, czy ruchome – funkcjonowanie przesłoniętego toru optycznego nie będzie możliwe.
- Należy unikać prowadzenia wiązki podczerwonej przez szklane powierzchnie, nawet przezroczyste i stałe. Szkło ma tendencję do odbijania promieniowania, która przy niektórych gatunkach szkła (szczególnie szyb antywłamaniowych o wielu taflach przedzielonych folią) może zmieniać się w zależności od warunków oświetleniowych – co również może wywoływać fałszywe alarmy.
- Należy unikać również wystawiania odbiornika na działanie warunków atmosferycznych, typu silne nasłonecznienie, deszcz, śnieg, itp. Tego typu zjawiska mogą znacząco wpłynąć na odbiór wiązki promieniowania, czyli spowodować fałszywy alarm.
- Bardzo skutecznym rozwiązaniem jest wykorzystanie kilku barier na jednym obszarze tworzących wzajemnie krzyżującą się sieć wiązek, tzw. kurtynę. Przy projektowaniu tego typu bariery należy mieć na uwadze niezbędną dla poprawnego funkcjonowania odległość między wiązkami krzyżującymi się, wynoszącą minimum 10 do 15 centymetrów. Rzecz jasna różnicę wysokości wiązek zapewnia się umieszczając nadajniki i odbiorniki na różnych wysokościach, takie rozwiązanie zapewnia bezproblemową pracę kurtyny podczerwonej.
Po zainstalowaniu systemu zabezpieczającego w oparciu o wiązki podczerwone należy przeprowadzić jak najdokładniejsze testy, celem upewnienia się, że wszelkie szczegóły zostały dopracowane w należytym stopniu. Taka dokładność jest niezbędna, bowiem jedną z cech charakterystycznych barier podczerwonych jest podatność na zakłócenia spowodowane czynnikami zewnętrznymi. Ich wyeliminowanie pozwoli cieszyć się sprawnie działającym systemem zabezpieczającym opartym o podczerwień.
