W naszych poradnikach mieliście okazję poznać wiele mniej lub bardziej interesujących informacji z dziedziny systemów zabezpieczeń, alarmów, telewizji dozorowej itp. Tym razem skupimy się na kwestii z pozoru banalnej, ale jednak często przysparzającej kłopotów osobom początkującym – a przecież może zdarzyć się przypadek drobnej awarii okablowania lub wtyczki, które można usunąć dosłownie w ciągu kilku sekund. Tak więc tematem kolejnego poradnika będą typowe złącza, które można znaleźć w systemach alarmowych i im podobnych.
- Złącze BNC – jest to typowe złącze analogowego sygnału wizji i fonii, spotykanie powszechnie w sprzęcie telewizyjnym. Ma postać okrągłej wtyczki z bolcem, potoczna nazwa to złącze antenowe. Występują dwa rodzaje fizycznych końcówek – nakręcane na przewód oraz zaciskane. Wprawdzie oba typy są ze sobą kompatybilne, jednak w praktyce wskazane jest korzystanie z jednego rodzaju złącz. Najczęściej wykorzystuje się je do połączenia wyjścia z kamery z wejściem rejestratora sygnału wideo za pomocą kabla koncentrycznego o oporności 75 ohm (w niektórych sytuacjach stosuje się kabel o oporności 50 ohm, ale nie będziemy tutaj szczegółowo wnikać w tego typu zastosowania).
- Złącze typu F – występuje najczęściej wspólnie ze złączami typu BNC, bowiem rolą złącza typu F jest przedłużanie lub łączenie odcinków kabli koncentrycznych. Cechą charakterystyczną złącz typu F są gwintowane zakończenia, które umożliwiają łatwe i pewne złączenie ze sobą dwóch odcinków przewodu bez wprowadzania dodatkowych zakłóceń z zewnątrz.
- Złącze AutoIris – spotykane wyłącznie w kamerach, ma postać kwadratowego gniazda żeńskiego o ściętych rogach i czterech pinach. Jego zastosowanie sprowadza się do sterowania obiektywem z obsługą funkcji Auto Iris, aby taką funkcjonalność uzyskać, należy podłączyć dedykowany kabel będący w większości wypadków w zestawie wraz z obiektywem.
- Złącze DC – jest to gniazdo zasilające. W zależności od rodzaju sprzętu i jego producenta może przyjmować kilka postaci, najczęściej spotyka się pojedyncze złącze męskie o okrągłym kształcie i średnicy od jednego do kilku milimetrów. W przypadku cyfrowego rejestratora sygnału wideo zazwyczaj stosowane są złącza tożsame z tymi spotykanymi w komputerach stacjonarnych, czyli trapezoidalne złącze męskie oznaczane symbolem C14 według norm IEC.
- Złącze RCA – stosowane z reguły w niższej klasy sprzęcie, ma postać okrągłej wtyczki męskiej. Służy do przesyłania sygnałów audio, czasem również wideo. Należy jednak mieć na uwadze wysoką podatność okablowania wykorzystującego złącza RCA na zakłócenia zewnętrzne, a same wtyczki cechują się bardzo niską odpornością na uszkodzenia mechaniczne.
- Złącza D-SUB (inaczej VGA) – spotykane wyłącznie w rejestratorach wideo, służą do podłączenia monitora LCD lub CRT do rejestratora. Mają postać identyczną ze złączami spotykanymi na komputerowych kartach graficznych, a więc 15-pinowa wtyczka o trapezoidalnym kształcie.
- Złącza mini-DIN – szeroko stosowane złącza o bardzo wielu zastosowaniach. Mogą występować w kilku odmianach różniących się liczbą wykorzystanych pinów, na co należy zwrócić szczególną uwagę przy ingerencji w okablowanie zakończone wtyczkami tego typu. Najczęściej spotyka się złącza cztero- (S-Video), sześcio-, ośmio- i dziewięciopinowe, z reguły wykorzystywane są do przesyłania sygnału audio lub wideo, czasami służy w układach zasilania niskim napięciem (do 12V), sterowania kamer lub komunikacji z urządzeniami zewnętrznymi (klawiatura, czytnik, manipulator itp. Ich główną cechą jest wysoka odporność na uszkodzenia mechaniczne i łatwość obsługi.
- Złącza RJ-45 – spotykane w dwóch kategoriach urządzeń. Pierwsza z nich dotyczy wszystkich elementów systemu, które komunikują się ze sobą poprzez sieć LAN, wtedy jako medium transmisyjne wykorzystywane jest klasyczne okablowanie sieciowe UTP-5 zakończone standardowymi ethernetowymi złączami RJ-45. Druga możliwość dotyczy połączeń specyficznych dla danego producenta i mimo pozornego podobieństwa, może okazać się, że „zwykły” przewód sieci LAN spowoduje niewłaściwe funkcjonowanie tak podłączonych urządzeń lub wręcz ich uszkodzenie. Należy więc przed jakąkolwiek ingerencją w okablowanie skonsultować się z instrukcją obsługi lub serwisową urządzeń.
- Złącze SCART – popularnie zwane eurozłączem, służy do przesyłania analogowych sygnałów audio i/lub wideo. W systemach monitoringu, alarmowych i innych rozwiązaniach z grupy zabezpieczeń będzie ono spotykane praktycznie wyłącznie w analogowych rejestratorach wideo.
- Pozostałe złącza, np. COM/RS-232, TOSLINK, PS/2, USB, 6P2C, Jack, Molex – te złącza w instalacjach z dziedziny zabezpieczeń oraz monitoringu występują bardzo rzadko, jednak można spotkać się z ich obecnością. Służą prawie wyłącznie do obsługi jednego konkretnego urządzenia (np. klawiatury – PS/2, ewentualnie USB, COM – manupulator itp.) lub jako złącze komunikacyjne pomiędzy składnikami systemu (COM/RS-232 – manipulator lub klawiatura analogowego zamka szyfrowego).
Powyższy punkty zawierają opis typowo spotykanych złącz w instalacjach systemów monitoringu, telewizji dozorowej, alarmowych itp., jednak mimo znajomości tego zagadnienia i umiejętności zidentyfikowania każdego typu złącza nie możesz zapomnieć o tym, by przed każdą próbą ingerencji w okablowanie, a zwłaszcza wymiany poszczególnych odcinków na nowe, skonsultować się z instrukcją obsługi lub serwisową systemu. Pozwoli Ci to uniknąć potencjalnie niebezpiecznych oraz często kosztownych błędów związanych z nieprawidłowo wykonanymi czynnościami.
