Dobry system alarmowy dla domu lub mieszkania powinien charakteryzować się między innymi możliwością rozbudowy o różnego rodzaju dodatkowe funkcje. Część z tych funkcji może zostać zrealizowana z użyciem szerokiej gamy różnorakich czujników. W tym artykule przedstawimy opis najczęściej stosowanych czujników w systemach alarmowych, wraz z zasadą ich działania i prawidłowym zastosowaniem.
- Czujnik tlenku węgla – jest to urządzenie działające w oparciu o sensor chemiczny, bądź w droższych modelach elektrochemiczny. Warto pamiętać o jednej zasadniczej kwestii – czujnik tlenku węgla nie wykrywa żadnego innego gazu lub substancji chemicznej, jest urządzeniem wysoko wyspecjalizowanym w detekcji jednego konkretnego związku chemicznego.
Przy wyborze czujnika tlenku węgla należy zwrócić uwagę, aby był produkowany zgodnie odpowiednimi dla tego typu urządzeń normami ( np. BS7860 – obecność tego certyfikatu z reguły oznacza wyrób o co najmniej dobrej jakości) oraz żeby był certyfikowany przez niezależną organizację. Informacja i znak organizacji certyfikującej powinien znajdować się na obudowie urządzenia. Czujnik musi posiadać także dźwiękową i świetlną sygnalizację przekroczenia dopuszczalnego progu CO. Ważne jest też, aby był wyposażony w przycisk umożliwiający sprawdzenie poprawności działania urządzenia. Należy również zwrócić uwagę na okras gwarancji udzielonej przez producenta na sam sensor (element czujnika) oraz całe urządzenie.
Ważną informacją dotyczącą czujników tlenku węgla jest ich żywotność, wynosząca z reguły od 5 do 8 lat. Po upływie tego czasu funkcjonowanie sensora może ulec wyraźnemu pogorszeniu.
Kolejnym istotnym zagadnieniem związanym z czujnikami jest sposób ich montażu. Reguła jest prosta – czujnik należy umieścić jak najbliżej źródła potencjalnego zagrożenia, a więc w pobliżu miejsca, w którym odbywa się proces spalania, np. piecyka gazowego, kotła centralnego ogrzewania, kominka itp. Najczęstsze błędy instalatorskie to montaż na zewnątrz budynku, wewnątrz lub w pobliżu szaf, w pomieszczeniach o dużej wilgotności powietrza, bezpośrednio nad zlewem lub kuchnią, w pobliżu drzwi i okien oraz wszędzie tam gdzie działanie ich może być zakłócone przez ruch świeżego powietrza, w miejscach gdzie mogą być zasłonięte przez meble lub zasłony, w pomieszczeniach, w których temperatura spada poniżaj 4.4 °C oraz może wzrosnąć powyżej 37,8 °C, w miejscach narażonych są na działanie kurzu lub brudu mogącego zablokować sensor.
Czujnik tlenku węgla powinien być jednym z podstawowych elementów systemu alarmowego domu lub mieszkania.
- Czujnik gazu ziemnego – jest to urządzenie wykrywające obecność metanu w powietrzu. Gaz ten zwany również (nie do końca prawidłowo) gazem ziemnym często wykorzystywany jest w gospodarstwach domowych jako paliwo do ogrzewania, oraz w kuchenkach gazowych. W przypadku nagromadzenia się krytycznego stężenia gazu ziemnego pojawia się zagrożenie wybuchem. Może do tego dojść w wyniku nieszczelności spowodowanej usterką techniczną, jak również w przypadku nieprawidłowej obsługi urządzeń – np. zgaszeniu płomienia na kuchence spowodowanego kipiącą potrawą.
Czujnik dzięki szybkiej reakcji na pojawienie się gazu ziemnego, może uchronić przed tragedią. Zadziała ona szczególnie skutecznie wtedy, gdy umieszczona zostanie pod sufitem – gaz ziemny jest lżejszy od powietrza, przez co będzie gromadził się wysoko. Poważnym błędem jest montaż czujnika w miejscu znajdującym się nisko przy podłodze pomieszczenia, celem zapewnienia zachowania estetyki pomieszczenia. Tak zamontowany czujnik nie będzie spełniał swojej roli.
- Czujnik propan-butanu – pełni rolę podobną do czujnika metanu. Propan-butan również jest gazem powszechnie stosowanym, np. w samochodowych instalacjach LPG, w butlach stanowiących zasilanie przenośnych kuchenek gazowych itp. Gaz ten w odróżnieniu od metanu jest cięższy od powietrza, co oznacza, że czujnik propan-butanu należy umieścić w najniżej położonym miejscu pomieszczenia (lub domu).
- Czujnik zalania – jest to stosunkowo proste urządzenie, które w najbardziej prymitywnych odmianach działa wykorzystując zjawisko łuku elektrycznego powstałego przy kontakcie z wodą (mówiąc potocznie po prostu zwarcia). W modelach bardziej zaawansowanych stosuje się elektroniczne sondy wilgoci działające między innymi na zasadzie zmiany rezystancji materiału higroskopijnego pod wpływem wilgoci znajdującej się w powietrzu. Czujniki tego drugiego typu są w stanie wykrywać nawet nieznaczny wzrost zawilgocenia i z tego powodu polecane są szczególnie w miejscach, gdzie konieczne jest zachowanie niskiego poziomu wilgotności powietrza – np. w archiwach. Czujniki zalania należy umieszczać albo w okolicy, w której istnieje prawdopodobieństwo powstania wycieku wody, np. przy rurociągach, kranach, odpływach itp., albo w torach przepływu powietrza w pomieszczeniu.
- Czujnik dymu – stosunkowo proste urządzenie działające na zasadzie pomiaru widoczności określonego toru optycznego w pomieszczeniu. Przy jakimkolwiek wykrytym zakłóceniu spowodowanym głównie zadymieniem, czujnik uruchamia procedurę alarmową. Czujniki tego typu często łączone są w jedno urządzenie wraz z czujnikami ognia oraz tlenku węgla, tak więc inwestycja w tego typu sprzęt jest bardzo zalecanym sposobem postępowania.
Na tym kończy się pobieżny przegląd czujników stosowanych w domu lub mieszkaniu, mamy nadzieję, że artykuł okazał się przydatny dla Czytelników.
