Pozornie rozmieszczenie poszczególnych elementów alarmowych nie powinno nastręczać poważnych problemów. Jednak bez wątpienia każdy z doświadczonych instalatorów systemów alarmowych może opowiedzieć szereg anegdot dotyczących zupełnie absurdalnych instalacji alarmowych wykonanych przez laików. Artykuł ten ma na celu przedstawienie garści ogólnych zaleceń dotyczących poprawnego zainstalowania i rozmieszczenia elementów alarmowych oraz scharakteryzowanie podstawowych błędów, których należy unikać, niezależnie od modelu zastosowanego systemu alarmowego oraz oferowanych przez niego funkcji.Cechy dobrze zaprojektowanej instalacji alarmowej wraz z typowymi błędami popełnianymi podczas projektu i instalacji systemu alarmowego:
- Dobrze ukryta centralka alarmu, zabezpieczona przed dostępem osób niepowołanych. Jeśli niemożliwe jest umieszczenie jednostki centralnej w pomieszczeniu o ograniczonym dostępie, należy rozważyć zainstalowanie centralki w puszce antywłamaniowej lub w inny sposób utrudniając do niej dostęp osobom postronnym, np. umieszczając ją na dużej wysokości. Poważnym błędem jest umieszczenie jednostki w ogólnodostępnym miejscu (hol, recepcja), jak również w rzadko uczęszczanym miejscu, ale o nieograniczonym dostępie. Należy również unikać potencjalnie kuszącego wystawienia centrali w widocznym miejscu, gdyż wbrew potocznemu mniemaniu nie odstraszy ona ewentualnych intruzów, a jedynie ułatwi im identyfikację systemu alarmowego.
- Okablowanie strukturalne poprowadzone w sposób trudny do wykrycia, prześledzenia biegu przewodów oraz utrudniający zniszczenie lub przerwanie okablowania. Optymalnym rozwiązaniem jest instalacja systemu okablowania przed pracami wykończeniowymi budynku, co umożliwia przeprowadzenie przewodów pod warstwą tynku, gładzi, farby lub boazerii – tak wykonane okablowanie jest w praktyce niemożliwe do wykrycia. W sytuacji, kiedy tego typu instalacja jest niemożliwa do przeprowadzenia, należy przeprowadzić okablowanie w miejscach niedostępnych dla potencjalnych intruzów – wysoko pod sufitem pomieszczenia, pod podłogą, na zewnątrz budynku (dotyczy wyższych pięter z wyjątkiem ostatniego) itp. Poważnym błędem jest poprowadzenie okablowania w rynienkach umieszczonych przy podłodze, jak również pod parapetami okien położonych na parterze, bądź też ostatnim piętrze.
- Przemyślane rozmieszczenie czujników alarmowych. Kluczem do skutecznego systemu alarmowego jest rozmieszczenie czujników w sposób taki, aby z jednej strony pokryć jak największą liczbę potencjalnych miejsc wrażliwych budynku, z drugiej strony natomiast zminimalizować liczbę fałszywych alarmów. Praktyka wskazuje, że czujnik umieszczony na zbiegu ciągów komunikacyjnych budynku jest znacznie skuteczniejszym rozwiązaniem, niż grupa czujników rozmieszczonych w każdym możliwym korytarzu i pomieszczeniu. Zamiast umieszczania czujników w każdym przejściu, przy każdym oknie i w drzwiach do każdego pomieszczenia, znacznie skuteczniejszym rozwiązaniem jest utworzenie szeregu pułapek na potencjalnego włamywacza, np. umieszczenie czujników w miejscach, w których się tego nie spodziewa – w ciągach klatek schodowych, w toaletach, w windach oraz w lampach. Należy unikać również krzyżowania się zasięgów działania czujników dystansowych, np. fotokomórek laserowych. Zdarzenie aktywujące jeden z czujników najprawdopodobniej uruchomi również drugi, co skutecznie może uniemożliwić określenie dokładnej lokalizacji naruszenia przestrzeni chronionej.
- Przemyślana liczba czujników oraz sposób podłączenia ich do centrali – pod tym pojęciem należy rozumieć wybór minimalnej koniecznej liczby czujników alarmowych (rezygnacja ze wszystkich nadmiarowych elementów) oraz podłączenie ich do jednostki centralnej w taki sposób, by jedno wejście centralki obsługiwało tylko jeden z czujników. Większa liczba czujników korzystających z jednego kanału wejściowego znacznie utrudnia wykrywanie przyczyn fałszywych alarmów, nie zapewniając zarazem skuteczniejszej ochrony. Oczywistą wadą jest tutaj koszt nadmiernej liczby czujników oraz stopień skomplikowania instalacji.
- Przemyślany dobór funkcji spełnianych przez system alarmowy. Punkt ten oznacza rezygnację ze wszystkich typów czujników, które mogą potencjalnie być źródłem fałszywych alarmów. Przykładowo nie należy korzystać z czujników ciśnieniowych w miejscach narażonych na przeciągi, bądź też wibracyjnych w pomieszczeniach narażonych na przenoszenie wibracji ze źródeł zewnętrznych np. metra, lotniska, blisko położonej sali kinowej itp.
- Elementy dodatkowe, takie jak zamki szyfrowe, syreny alarmowe, czy też elementy sygnalizacji świetlnej należy instalować w sposób uniemożliwiający ich zniszczenie lub celowe uszkodzenie. W wypadku syren oraz elementów świetlnych są to zabudowane puszki ścienne osłonięte stalową kratą, zamki szyfrowe najlepiej z kolei jest umieszczać w dedykowanych do tego celu puszkach antywłamaniowych. Wszelkie przewody zasilające oraz sygnałowe należy prowadzić przez otwór w murze przeprowadzony na wylot, tak, aby na płaszczyźnie ściany, na której umieszczono zamek szyfrowy, element świetlny, bądź syrenę alarmową nie było możliwości ingerencji w okablowanie bez uszkodzenia samego urządzenia.
- Cechą wspólną dla wszystkich elementów systemu alarmowego powinna być funkcja generująca ostrzeżenie przy okazji niepoprawnego funkcjonowania danego urządzenia – związanego być może ze zwykłą awarią lub brakiem zasilania, ale być może z celowym zniszczeniem, przerwaniem okablowania lub próbą ingerencji w działanie czujnika.
Opisane powyżej podstawowe zasady projektowania skutecznych systemów alarmowych to zaledwie wstęp do całości zagadnienia, jednak z pewnością ich przestrzeganie pozwoli zminimalizować ryzyko popełnienia elementarnych błędów na etapie projektu oraz instalacji systemu alarmowego.