Rozwój techniki powoduje, że klasyczne analogowe domofony i bramofony powoli stają się melodią przeszłości, gdyż rynek szturmują domofony cyfrowe. W niniejszym poradniku przestawiona więc zostanie garść niezbędnych informacji na temat tych nowych urządzeń oraz ich możliwości.
Pierwszym zauważalnym na pierwszy rzut oka elementem domofonu cyfrowego jest zastąpienie szeregu przycisków na panelu klasyczną klawiaturą dwunastocyfrową. Zamiast wyszukiwania odpowiedniego przycisku dla żądanego numeru mieszkania, użytkownik po prostu wpisuje ten numer z klawiatury. W sporej części cyfrowych domofonów istnieje również możliwość zwyczajnego wpisania nazwiska z klawiatury (w sposób analogiczny do pisania SMSów na klawiaturze telefonu komórkowego), bez wymogu znajomości numeru.
Sam system domofonu może zostać w prosty sposób zintegrowany z systemem alarmowym, centralną telefoniczną, bądź też systemem ochrony budynku. Sercem domofonu jest bowiem układ sterowany mikroprocesorem, który komunikuje się z urządzeniami mechanicznymi za pomocą magistrali szeregowej, a stąd już tylko jeden krok, aby umożliwić komunikację z innymi cyfrowymi systemami sterowania budynkiem. Większość producentów systemów domofonów cyfrowych umożliwia taką współpracę, często podając w dokumentacji technicznej listę innych systemów cyfrowych, z którymi dany domofon potrafi współpracować, na podstawie przeprowadzonych przez producenta testów.
Domofon cyfrowy znakomicie sprawdza się w sytuacjach, w których konieczne jest współistnienie różnych systemów sterowania, niekiedy umożliwiając zastąpienie niektórych z już istniejących, pod względem funkcjonalności. Przykładowe sytuacje to:
- System domofonu cyfrowego, wideodomofonu analogowego lub cyfrowego systemu monitoringu – w takim układzie istnieje z reguły możliwość bezpośredniego zintegrowania domofonu z istniejącym systemem monitoringu (celem chociażby zapisywania danych o osobach wizytujących lub informacji o czasie wejść i wyjść z budynku), jak również zastąpienie wideodomofonu pod względem funkcjonalności.
- Interfejs telefoniczny lub centrala telefoniczna – dzięki temu wszelka komunikacja głosowa będzie mogła odbywać się za pomocą cyfrowej centrali telefonicznej, co pozwoli na szereg operacji, jak np. opisane wyżej gromadzenie informacji o wizytach, czy też możliwość odtworzenia komunikatu głosowego w razie nieobecności mieszkańców lub automatycznie generowanych ostrzeżeń w razie wykrycia zachowań uznanych za niepożądane.
- Terminal w pomieszczeniu portiera lub służby ochrony – dzięki temu pracownicy nadzorujący budynek będą mieli podgląd zdarzeń związanych z osobami wchodzącymi lub wychodzącymi z budynku oraz oczywiście możliwość indywidualnej ingerencji w każdą z zaistniałych sytuacji.
- Systemy alarmowe i zabezpieczające – np. zamki cyfrowe (możliwość wprowadzania z klawiatury domofonu kodu dla zamka szyfrowego – dzięki temu znika konieczność obsługi dwóch klawiatur), możliwość rozgłaszania z głośnika domofonu sygnałów alarmowych (np. przeciwpożarowych) itp.
- Zdalne sterowanie różnymi urządzeniami – np. po otwarciu przez mieszkańców drzwi wejściowych do budynku domofon wyśle informację do systemu sterowania mieszkaniem, co pozwoli na automatyczne uruchomienie światła, włączenie ekspresu do kawy, TV i innych funkcji (dokładniejszy opis Czytelnik może znaleźć np. w opublikowanym wcześniej artykule zatytułowanym „Co to jest dom inteligentny?”).
Istnieje sporo sytuacji, w których przy zastosowaniu urządzeń analogowych nie da się stworzyć efektywnego rozwiązania lub korzystanie z nich jest mocno utrudnione wskutek ograniczeń technologicznych domofonów analogowych.
Przykładowe scenariusze, dla rozwiązania których można wykorzystać możliwości oferowane przez nowoczesne systemy domofonów cyfrowych:
- Współpraca z centralą telefoniczną budynku – taka opcja zapewnia możliwość sterowania funkcjami domofonu z poziomu klasycznego aparatu telefonicznego (analogowego, cyfrowego lub komórkowego) poprzez np. opcje wybierania tonowego na potrzeby sterowania centralą telefoniczną, prowadzenie swobodnych rozmów na drodze pomiędzy unifonem zainstalowanym w bramie wejściowej, a telefonami znajdującymi się w pomieszczeniach (np. poprzez wybranie numeru żądanego telefonu z klawiatury domofonu). W niektórych rozwiązaniach możliwe jest również uaktywnienie funkcji telefonicznych połączeń wychodzących z unifonu (funkcja ta z reguły jest dodatkowo ograniczana liczbą numerów telefonicznych, pod które można wykonać takie połączenie).
- Hierarchiczna struktura wywołań – funkcja przydatna w sytuacjach, kiedy mamy do czynienia z większą liczbą drzwi lub bram kontrolowanych przez domofon (np. w rozległych przedsiębiorstwach. Struktura hierarchiczna oznacza możliwość automatycznego otwierania drzwi na określonej uprzednio ścieżce, po pierwszym otwarciu drzwi zewnętrznych. Może się to odbywać na zasadzie zwykłego odryglowania zamków w odpowiednich drzwiach zewnętrznych na drodze, którą użytkownik pokonuje od drzwi wejściowych do swego pomieszczenia służbowego lub też z wykorzystaniem indywidualnego kodu, którego ważność wyznaczają zdefiniowane przez operatora ramy czasowe.
- Funkcja centrali portierskiej – opcja umożliwiająca przekierowanie wywołań z domofonu do stanowiska portiera w okresach nieobecności mieszkańców. Dzięki temu obsługę osób dzwoniących przejmuje portier, który przekazuje niezbędne informacje, może również wykonać notatkę lub przyjąć wiadomość dla osoby przebywającej poza domem.
- Funkcje obsługi urządzeń zewnętrznych – pod tym pojęciem kryje się szeroko rozumiane sterowanie urządzeniami budynku. Mogą to być systemy oświetlenia, lub ogrzewania wyłączone podczas nieobecności mieszkańców, a włączane automatycznie po odryglowaniu zamka w bramie wejściowej, może być to system alarmowy uaktywniany automatycznie po opuszczeniu mieszkania lub domu.
Dodatkowymi zaletami domofonów cyfrowych, które często są pomijane lub traktowane jako mało znaczące, są:
- Brak konieczności noszenia dodatkowego klucza. Ten z pozoru mało istotny drobiazg okazuje się sporadycznie uciążliwym, przy okazji zapomnienia o kluczu do drzwi wejściowych. Zamek cyfrowy otwierany z klawiatury pozwala uniknąć tego problemu.
- Znacznie większa niewrażliwość na zakłócenia z zewnątrz – specyfika pracy domofonów wszelkich typów powoduje, że są one dość mocno wystawione na działanie czynników zewnętrznych. Z jednej strony jest to zwyczajny upływ czasu, który niejednokrotnie potrafi obnażyć niedostatki kompetencji ekipy instalacyjnej (poprzecierane przewody, zaśniedziałe styki, zużyte przyciski itp.), z drugiej prowadzenie okablowania na klatce schodowej bądź na zewnątrz budynku powoduje potencjalną możliwość uszkodzenia całkowitego lub częściowego przewodu, zakłócenia elektromagnetyczne itp. W przypadku systemów domofonów analogowych tego typu sytuacje mogą niekiedy prowadzić do żmudnych procesów analizy poziomu sygnałów, pomiarów parametrów fizycznych przewodów itp., natomiast w przypadku wykorzystania systemu cyfrowego diagnoza pracy systemu w wielu przypadkach sprowadza się do odczytania dziennika pracy systemu (logów), w których system zapisuje zdarzenia, na które należy zwrócić szczególną uwagę – typu błędy transmisji danych (niezgodność sum kontrolnych przesyłanych pakietów, świadczący o przekłamaniach w torze transmisyjnym), brak połączenia z danym elementem systemu, przerwy w zasilaniu, jak również szereg informacji dodatkowych, jak chociażby powtarzające się próby wpisania z klawiatury błędnego kodu, mogące świadczyć o próbie złamania zabezpieczenia zamka cyfrowego.
Mamy nadzieję, że ten poradnik zainteresował osoby poszukujące informacji o domofonach cyfrowych, pomagając jednocześnie w rozwianiu przynajmniej części wątpliwości dotyczących omawianego zagadnienia.